Tìm được cách định vị công trình là bước đầu tiên và tối quan trọng trong xây dựng. Đây là công tác trắc địa nhằm xác định các đường thẳng, các điểm trên bản đồ của địa điểm để có thể xây dựng theo đúng bản thiết kế.
Có thể nói, đây là công tác đi ngược lại so với khi vẽ bản đồ vì khi đo vẽ bản đồ thực địa, người ta phải tiến hành đo vật lý mảnh đất đó, tính toán số liệu rồi vẽ lên bản đồ sao cho đúng tỉ lệ. Còn khi định vị công trình, các kỹ sư ngồi lại với nhau trong phòng để tính toán các số liệu cần thiết bằng các dụng cụ hợp lý.
Ngày nay, dù có nhiều cách định vị công trình nhưng có ba cách nổi bật và thường được sử dụng nhất. Đó chính là cách sử dụng máy toàn đạc, bằng máy thủy bình và cách định vị công trình bằng công tác định vị tim cột.
I - Cách định vị công trình bằng máy toàn đạc
Đầu tiên là cách định vị công trình bằng máy toàn đạc. Đây là bước trung gian quan trọng giúp đưa hiện thực hóa bản vẽ thành khối kiến trúc ngoài đời.
1. Máy toàn đạc là gì?
Qua đồ án, định vị máy toàn đạc có thể hiểu là cách định vị công trình dùng máy toàn đạc để đo tọa độ chi tiết và xác định vị trí nhanh chóng, chính xác. Kỹ sư nhập các thông số trên bản vẽ vào máy. Sau đó, các thuật toán của máy sẽ xử lý các chỉ số này. Cuối cùng, máy toàn đạc sẽ khảo sát, chi tiết, xác định nhanh chóng và chính xác vị trí của điểm mặt bằng.
Ví dụ, bạn có một bản đồ các tòa nhà trong tay. Bạn muốn khảo sát và xác định vị trí trục được thiết kế trên bản vẽ ngoài đời thực. Đây là lúc bạn cần đến một chiếc máy toàn đạc. Chỉ cần trích xuất vị trí tọa độ chính xác của từng điểm trên bản vẽ ra máy toàn đạc. Máy sẽ xử lý các thông số này. Sau đó, máy sẽ triển khai vị trí trục trên bản đồ đến trang web. Nhờ đó, bạn sẽ căn chính xác trục móng cho bước thi công tiếp theo.
2. Công dụng của máy toàn đạc
Ngay cả khi bạn đã biết số liệu sau khi đo đạc thực tế thì vẫn nên sử dụng máy toàn đạc. Cách định vị công trình này sẽ giúp là đo đạc và định vị công trình một cách chi tiết, nhanh chóng và chính xác.
Máy toàn đạc còn quan trọng hơn nếu bạn chỉ đo đạc và phỏng đoán sơ bộ về kích thước và hình dạng của khu đất mà bạn đang sử dụng. Máy toàn đạc giúp bạn tự tin triển khai thi công cọc bê tông và nền móng.
Ngoài ra, thao tác định vị còn là cách định vị công trình giúp ích cho các kỹ sư, giám sát thi công. Họ sẽ giám sát và kiểm soát mọi bước trong quá trình xây dựng một cách kịp thời. Điều này giúp các nhà vận hành dự án tránh được những sai lầm lớn. Những sai sót này ảnh hưởng đến thẩm mỹ và an ninh của toàn bộ công trình.
3. Lưu ý khi sử dụng máy toàn đạc
“Giao hội” chính là một thuật ngữ nên được chú ý hơn cả khi nói đến máy đo toàn đạc. Cách định vị công trình này phụ thuộc vào các hãng, các loại thiết bị toàn đạc khác nhau mà chúng ta có thế tính giao hội theo nhiều cách khác.
Ngoài ra, bước sử dụng máy toàn đạc là bước quyết định độ chính xác, an toàn của công trình. Vậy nên, hãy thuê những kỹ sư có tay nghề cao, nhiều kinh nghiệm để sử dụng máy toàn đạc một cách tốt nhất.
Hơn thế nữa, đảm bảo về máy và người cầm máy còn chưa đủ, cơ sở thi công còn cần trang bị thiết bị hiện đại với model mới nhất để tăng độ chính xác khi đo. Có như vậy thì khâu định vị công trình mới đảm bảo cả về chất lượng và mức độ an toàn.
II - Cách định vị công trình bằng máy thủy bình
1. Máy thủy bình là gì?
Máy thủy bình là một loại máy không xa lạ gì với các kỹ sư công trường hiện nay trong nhiều cách định vị công trình. Đây là một dụng cụ trắc địa cơ bản dùng để tính độ cao, đo các khoảng cách (xa, gần).
Bên cạnh đó, nó còn có nhiều ứng dụng khác trong đo đạc, cũng như hầu hết các công việc xây dựng. Các công trình xây dựng lớn thường ưa thích sử dụng máy ép thủy bình. Đây là cách tính cao độ trong thi công đang được chuộng những năm gần đây.
Về phần cách sử dụng, đây là loại máy trắc địa cơ bản nhất nên hướng dẫn sử dụng loại máy này cũng rất đơn giản. Chúng ta cùng tìm hiểu cách sử dụng máy nhé.
Về cấu tạo của máy, với các cách định vị công trình khác nhau, máy sẽ thường được cấu tạo có 3 con vít ở dưới lớp láng, trước khi lắp lớp láng vào giá đỡ của nó, chúng ta phải điều chỉnh 3 vít của máy cho đều nhau, để nó ở mức trung bình. Khi sử dụng, hãy lắp máy san vào giá đỡ và ba vít phải trùng với trục của ba chân máy san để có thể san phẳng máy nhanh chóng và chính xác.
2. Công dụng của máy thủy bình
Cách tính cao độ trong thi công của máy thủy bình trong các cách định vị công trình như sau:
Bước 1: Đặt mốc làm chuẩn. Chúng ta đặt máy sao cho không thấp hơn mốc đó. Lưu ý là mốc luôn phải xác định và không di chuyển.
Bước 2: Đặt chân máy sao cho cân bằng rồi chỉnh lại 3 ốc trên máy theo quy trình cơ bản (vặn 2 ốc trước cùng chiều rồi mới vặn ốc còn lại).
Bước 3: Đọc số trên Mia - cây thước cứng kèm theo của máy. Khi đọc nhớ điều chỉnh cự ly để đọc số cho rõ.
Bước 4: Ghi và phân tích số theo chu trình.
3. Lưu ý khi sử dụng máy thủy bình
Khi sử dụng máy thủy bình như một cách tính cao độ trong các cách định vị công trình, bạn nên lưu ý để cho bọt thủy vào 3 mặt mới tính ra được kết quả đúng. Nếu bọt thủy không thâm nhập được vào 3 mặt, bạn nên kiểm tra xem máy đã đứng vững chưa, máy còn khả năng hoạt động bình thường không. Chúng ta nên kiểm tra từ các yếu tố bên ngoài đến bên trong máy. Trường hợp xấu nhất hãy đem máy đến trung tâm bảo dưỡng để xem xét hỏng hóc bên trong.
Thời tiết cũng là một nguyên nhân tác động làm máy bị lệch số đo. Bạn nên lưu ý không nên để máy quá lâu dưới nắng để tránh số đo không còn chính xác như lúc đầu.
Nếu ảnh đọc bị mờ, bạn có thể điều chỉnh máy để ảnh hiện lên rõ nét hơn để cách định vị công trình này được thực hiện dễ dàng hơn. Lưu ý là nếu độ ẩm trong máy cao cũng có thể là nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng ảnh đọc và sai số khi đọc. Hãy bảo quản máy cẩn thận ở nơi thoáng mát, nhiệt độ vừa phải để máy duy trì ở trạng thái tốt nhất.
Cao độ là một trong những yếu tố rất quan trọng trong thi công, ảnh hưởng lớn tới thiết kế công trình. Bởi vậy bạn cần phải tìm hiểu rất kỹ về cách gửi mốc cao độ nếu muốn có những dữ liệu chính xác giúp quá trình thi công được diễn ra thuận lợi.
Khi xảy ra sai số code, chúng ta nên xoay máy một vòng để ổn định lại máy xem máy đã vào chính xác chưa, chân máy đã được gắn chuẩn chưa. Hoặc nếu sai số góc i xảy ra, ta nên điều chỉnh tư thế dựng máy để hạn chế sai số.
Về kỹ thuật đo, người đo nên thao tác máy cẩn thận, đúng kỹ thuật, đọc Mia chuẩn xác, chọn điểm máy ổn định.
Ngoài chọn dòng máy tân tiến ra, chúng ta cũng nên đưa máy đi kiểm tra định kỳ thường xuyên để kiểm tra máy và điều chỉnh máy ở trạng thái tốt nhất.
III - Cách định vị công trình bằng công tác định vị tim cột
1. Công tác định vị tim cột là gì?
Sau khi nhận được thông tin trúng thầu từ chủ đầu tư, nhà thầu sẽ cử ngay đại diện xuống công trình và nhận hiện trạng nhà một tầng, hệ thống đường trung tâm, vị trí tim cột, tiêu chuẩn bàn giao cao độ và ranh giới địa điểm như một cách định vị công trình. Biên bản bàn giao mặt bằng được lập theo đúng quy định hiện hành. Nhà thầu kiểm tra, đối chiếu các cột, cao trình tiêu chuẩn và hồ sơ thiết kế đã bàn giao, nếu có vấn đề gì thì nhà thầu sẽ thông báo kịp thời cho chủ đầu tư để giải quyết. Sau đó nhà thầu sẽ tiến hành xác định công tác định tim cột tiêu chuẩn, xây dựng hệ thống mốc, phục vụ thi công toàn bộ công trường, có giải pháp bảo vệ tim cột và cao độ chuẩn trong quá trình thi công. Nhà thầu sẽ làm hàng rào tạm thời xung quanh công trường, thi công các hạng mục phụ trợ, lắp đặt hệ thống đèn cảnh báo, thông tin liên lạc và chiếu sáng an toàn lao động, trong công tác xác định vị trí trung tâm trụ tiêu chuẩn, xây dựng.
2. Cách định vị công trình bằng công tác định vị tim cột
Công tác xác định vị trí công trình và trọng tâm trụ công trình là cách định vị công trình do một đội khảo sát gồm hai người, gồm một khảo sát viên và một phụ tá thực hiện. Công việc này được thực hiện bởi nhóm nghiên cứu của công ty. Phần móng thông thường của dự án do chủ đầu tư và các cơ quan chức năng chịu trách nhiệm bàn giao. Các mốc và cốt này sẽ được giữ nguyên trong quá trình xây dựng và sẽ được giữ lại cho đến khi kết thúc ngôi biệt thự mini 1 tầng. Bộ phận khảo sát có trách nhiệm đưa các tiêu chuẩn vào tòa nhà và để chúng trong một tòa nhà cụ thể. Căn cứ sở hữu cốt chuẩn, các mốc giới trên bản đồ mặt bằng xác định vị trí cụ thể của công trình cần thi công và công tác tìm tâm cột của trụ công trình. Việc xây dựng được xác định bằng cách sử dụng các dụng cụ đo điện tử. Dữ liệu đo được lưu trong bản vẽ hoàn chỉnh. Từ đó, công tác định vị tim cột sẽ được hoàn thiện.
Khi đưa công trình ra hiện trường, chủ đầu tư, nhà thiết kế và nhà thầu cần biết chính xác vị trí công trình và các hạng mục công trình trên hiện trường để thực hiện các cách định vị công trình. Trong hồ sơ thiết kế, đơn vị tư vấn thiết kế biệt thự nhỏ cần yêu cầu chủ đầu tư cung cấp bản đồ đo đạc địa hình thực tế thể hiện rõ vị trí công trình để định vị thực tế theo hai hướng. Thông thường VN2000 là chiều cao của kết cấu (h) trong trường hợp kết cấu lớn và độc lập (hệ tọa độ) và khi định tim cột.
3. Lưu ý khi định vị tim cột
Trong quá trình định vị định vị tim cột của công trình, những cột mốc rắn từ bê tông tự tạo, vật liệu rắn hoặc vị trí gần cột điện từ thì cần dùng làm căn cứ xác định mái bằng 1 tầng. Trong cách định vị công trình này, đối tượng xây dựng theo mái nhà 1 và tổng diện tích nên được phê duyệt nhanh chóng để còn triển khai các bước tiếp theo.
Trong xây dựng là sự lan rộng rộng rãi đầu tiên, tất cả mọi thứ phải đồng bộ với nhau với độ chính xác cao. Trong tất cả các công trình xây dựng, việc xác định hệ thống trục, vị trí định vị của cột, cấu trúc và mức tăng của thiết bị ngoại vi đa chức năng nên được tính toán một cách cẩn thận. Nếu không được xác thực, công trình có thể bị mất nhiều thời gian hơn gây lãng phí.
Kết luận: Trên đây là những cách định vị công trình phổ biến hiện nay. Mỗi cách có những ưu điểm khác nhau. Kỹ sư nên dựa vào hoàn cảnh phù hợp, dự án phù hợp để chọn phương thức sao cho hợp lý.
Ngoài ra trước khi tiến hành thi công thì các kỹ sư cũng cần phải khảo sát địa hình để đưa ra những phương án thi công hợp lý để tránh sai sót khi đang tiến hành thi công. Vậy khảo sát địa hình là gì và quy trình chuẩn khi khảo sát địa hình, hãy cùng tìm hiểu về nó nhé!
